‘Ik pleit ervoor dat we onze hoop niet op de toekomst vestigen en dat we er niet op moeten vertrouwen dat de techniek ons op het laatste moment zal redden. Sterker nog, ik stel dat het einde van de wereld zoals we dat kennen al lang heeft plaatsgevonden en dat we moeten doemdenken’

Lisa Doeland, Brainwash Talks 20/12/2020

In de lezingenreeks Brainwash Talks op de Nederlandse tv komt telkens een journalist, een filosoof, een wetenschapper of een theatermaker gedurende twaalf minuten aan het woord. Het heeft veel weg van een Nederlandse versie van de TED-lezingen. De verschilpunten zijn de kortere duur (een TED-talk duurt 20 xx minuten) en de taal (TED-lezingen zijn Engelstalig).

In de aflevering van 20 december 2020 sprak filosofe Lisa Doeland over doemdenken. Het woord doemdenken werd veertig jaar geleden door Kees van Kooten en Wim De Bie bedacht. Lisa Doeland ziet doemdenken als een beter alternatief voor het huidige apocalyptische denken. Apocalyptisch denken verwacht het Einde der Tijden, dat een alles-of-niets gebeuren is en een abrupt einde maakt aan de wereld zoals we die nu kennen: een meteoriet treft de aarde en de mensheid sterft uit of er breekt een allesvernietigende atoomoorlog uit. Die totale ondergang maakt ons echter machteloos, want we hebben er toch geen controle over. Après nous, le déluge…

Volgens Lisa Doeland is de wereld zoals we die kennen, echter al lang geëindigd. We moeten niet vrezen wat er ons te wachten staat, maar we moeten vrezen dat wat nu gebeurt, verder doorgaat. In de zesde extinctie zijn al tal van werelden geëindigd, telkens een soort uitsterft. Ook morgen zullen er nog soorten uitsterven. Doemdenken stelt ons voor onze verantwoordelijkheid. Volgens de filosofe moeten we beseffen dat de wereld van alsmaar meer, de wereld van vooruitgang, voorbij is. We moeten als individu en als collectief leren neen zeggen tegen onszelf.