ALFONS “OUT OF THIS WORLD” MAES OVERLEDEN
Alfons J. Maes, gewoon Fons voor de vrienden, overleed ten huize in Noorderwijk op 10 september 2017. Hij was 67. Ik vernam het via een korte mail de volgende dag van een van onze vrienden. Een verrassing was het niet, het einde was gewoon veel vlugger gekomen dan iedereen verwacht had. En zelfs al weet je dat het te gebeuren staat, als iemand abrupt wegvalt waarmee je meer dan dertig jaar bevriend was, regelmatig contact mee had of via mails ruzie maakte, dan komt het altijd hard aan.
Alfons werd geboren te Antwerpen op 16 maart 1950. Muziek was altijd zijn eerste grote liefde en in zijn jeugd speelde hij drummer bij verschillende bandjes. Zijn interessegebied breidde zich later uit tot sciencefiction en fantasy. In 1982 stichtte hij samen met zijn vriend Willy Osdorp de ‘Academy of Science Fiction, Fantasy en Horror’, een bewust heel hoogdravende en grappig bedoelde benaming voor een heel bescheiden vriendengroepje. Dadelijk werd gestart met een driemaandelijks tijdschrift ‘Survival Magazine’, waarvan het eerste nummer in mei 1982 verscheen in Antwerpen. Ikzelf was dan al negen jaar bezig met mijn eigen tijdschrift ‘SF-Gids’ in het Gentse, en uiteraard liep de inhoud van beide bladen heel vaak parallel: recensies van boeken, comics, films, artikels en essays, bibliografies van bekende auteurs, etc. Geen probleem, in tegendeel, elk van ons had zijn eigen vaste plaatselijke aanhang, en gedreven door de ziekelijke schrijfdrang mij eigen destijds, schreef ik in die tijd bijna evenveel voor ‘Survival’ als voor ‘SF-Gids’. Zijn naamkeuze leidde ook tot grappige anekdotes, ik dacht eerst dat het een tijdschrift was voor survivalisten en wapenliefhebbers, een andere fan met interesse in SM informeerde of er op die bijeenkomsten ook folterkamers beschikbaar waren! In Antwerpen had je de groep Sfan en zijn Gentse afdeling. Alfons begon zich ook actief te maken in organiseren van bijeenkomsten, te beginnen met een bescheiden Filmnacht in oktober 1984 in Antwerpen (30 bezoekers…), gevolgd door een meer lucratief Survivalcon in november 1985 in Deurne, en heel wat kleine samenkomsten (officieel heetten die ‘werkvergaderingen’, dat klonk mooier) bij hem thuis in Noorderwijk. Dan kwam ‘Another Fantasy World’ alias Beneluxcon 15 samen met de fantasy vereniging Palantin in november 1988 in Antwerpen. Tegen die tijd kregen we beiden te kampen met het dalende ledenaantal, steeds minder bezoekers op samenkomsten en ook op buitenlandse cons, én het vele materiële werk verbonden aan het uitgeven van een tijdschrift, waarbij voor samenleggen, nieten, plakken, etc. steeds gezocht moest worden naar vrijwilligers van goede wil.
Op een SF dag in Aalst in 1989 kwam het samengaan van onze bladen voor het eerst ter sprake, en in de loop van 1990 werd dat in detail behandeld, gepaard met wederzijdse vervloekingen en scheldwoorden, want Alfons was een brave goedlachse kerel om een pint mee te gaan pakken, maar hij had een sterk karakter en dreef graag zijn zin door, wat dus regelmatig tot heftige discussies leidde. Maar uiteindelijk kwam alles op zijn pootjes terecht tot ieders tevredenheid. ‘Survival Magazine’ had 51 nummers uitgebracht tussen mei 1982-november 1990, ‘SF-Gids’ had 140 nummers gedaan tussen januari 1973-december 1990. We deden samen de boeken dicht en gooiden onze ledenbestanden samen. Begin 1991 waren zowat alle kleine groeperingen op sterven na dood, en nu ontstond een overkoepelend orgaan ‘SF Belgium’, en het daarbij horende nieuwe blad ‘Cerberus’, ontstaan uit de fusie van onze beide tijdschriften. Een tweemaandelijks blad dat in de loop van de komende jaren dat ritme goed volhield.
Alfons zorgde voor de materiële productie en verspreiding, ik schreef een aanzienlijk deel van het blad vol, en samen deden we de redactie. De naam was uiteraard gekozen naar de mythologische driekoppige hond Cerberus die de ingang van de Hel bewaakte, en symboliseerde hier uiteraard de drie-eenheid SF, Fantasy en Horror. ‘Cerberus’ verscheen trouw van februari 1991 tot augustus 2001, niet minder dan 63 vaak dikke nummers. Alfons huwde met Christiane Hofkens, die zijn liefde en obsessie voor muziek en fantastische literatuur deelde, en reisde met haar een groot deel van Amerika rond. Ikzelf ben een amateur inzake technologie, ik heb geen website, geen Facebook, geen smartphone, terwijl Alfons zich precies in dat soort spullen vastbeet. Hij ging volop voor Facebook, sloot zich aan bij LinkedIn, etc. Hij wou een tijdschrift met kleur, dat variabeler was dan wat op gedrukt papier mogelijk was (én betaalbaar bleef), en vooral ook komaf maken met de sleur en het werk van drukken, nieten, plakken, enz. Natuurlijk kreeg hij uiteindelijk zijn zin, en in augustus 2001 verscheen ‘Cerberus Online’. Deze werd nog meer verscheiden, bio-bibliografies van eigen auteurs werden geplaatst, speciaal geschreven kortverhalen, een tijdschrift op het web opende een schatkamer van nieuwe mogelijkheden, om nog te zwijgen over een quasi onbeperkt aantal pagina’s. In het begin werd een vast publicatieschema aangehouden, maar al vlug kwamen er dagelijks nieuwe pagina’s bij.
Fons was van het materiële productieproces af, maar onderschatte aanvankelijk wel het produceren en constant onderhouden van een website. Bovendien was hij een gedreven perfectionist, die in de loop van de jaren het uitzicht, de details of de hele opmaak van de ‘Cerberus’ site regelmatig overhoop haalde. Verschillende keren kreeg ik plots een kwade mail met “Gij kieken, waarom past ge de opmaak van uw recensies niet aan volgens de instructies die ik u twee weken geleden gestuurd heb?” en daarbij dan een kopie van een mail met uitgebreide instructies die ik nog nooit gezien had. Gevolg, een mailtje terug “Zal er nu rekening mee houden, uilskuiken, als gij er de volgende keer aan denkt die mail ook aan mij door te sturen”. Niets zo gezellig als mekaar eens lekker uitkafferen, dan de instructies aanpassen, en geen rancune, er werd daarna geen woord meer over gerept… tot de volgende discussie.
Het probleem was natuurlijk dat Fons met zoveel dingen tegelijkertijd bezig was, eerstens de vele rubrieken in ‘Cerberus’ maar dan had hij ook nog de website ‘Keys and Chords’ opgezet, een site over muziek, nieuwe CD’s, etc. die nog veel uitgebreider was dan ‘Cerberus’ en vlug heel populair werd. In 1988 had hij samen met Didier Rypens de uitgeverij Diram (naar de initialen DiR en AM) opgericht en de eerste (en enige) Academy Awards uitgereikt voor de beste originele fantastische verhalen in Vlaanderen en Nederland. De winnaars (en enkele andere) werden gebundeld in ‘Bizarre Visioenen’, een mooie paperback samengesteld door Alfons. Het jaar daarop bracht hij ‘Ganymedes 11’, samengesteld door Vincent van der Linden, die hiermee de SF-anthologiereeks voorzette die uitgeverij Bruna stopgezet had na 1986. Helaas ging het niet verder, Rypens geraakte in een echtscheidingsprocedure en uitgeverij Diram ging failliet. (Remco Meisner zette de ‘Ganymedes’ reeks daarna verder in zijn Rare Boekjes-reeks bij Stchting Fantastische Vertellingen) Fons had de smaak wel te pakken en stichtte Flanders Fantastic VZW om in mei 1999 nog een mooie bundel SF & fantasy van Vlaamse en Nederlandse auteurs uit te brengen: ‘Doemprofeten en Zieners’.
‘Cerberus Online’ werd omgedoopt tot ‘New Cerberus.Weebly.Com’, dat op zijn beurt (in augustus 2014, denk ik) veranderde in ‘Out of this world’ aka ‘Otworld.Weebly.Com’, alweer met geheel gewijzigde opmaak.
Dan werd Fons ernstig ziek tijdens een concert in 2016. Ik had geen idee hoe ernstig het was, maar in het najaar verscheen plots de melding dat de website stopgezet werd, Fons was te ziek en kon het niet meer aan. De kwaadaardige gezwellen zaten al overal vertakt in zijn lichaam, maar die details kende ik allemaal niet, Fons schreef er nooit over en het was al jaren geleden dat ik hem nog in den lijve ontmoet had. Begin februari 2017 telefoneerde ik hem om te vragen hoe het ermee was. Hij was geheel depressief, kon moeilijk spreken van de pijn, zijn pancreas, maag en lever waren aangetast, hij had zware chemo en kon bijna niet eten. ‘Ik weeg geen 50 kg meer, je zou mij niet meer herkennen,” zei hij. “Het is gedaan met de site, ik heb er de energie niet meer voor.”
En dan plots in mei kwam geheel onverwachts een opflakkering en het bericht dat de site weer online ging als ‘Otworld2017.Weebly.Com.’, weer een volledige en mooie make-over, een heleboel ouder materiaal dat ik al afgeschreven had, verscheen plots, en nieuwe spullen die ik doorstuurde verschenen heel vlug. Helaas was de tijd op, Fons had zich vastgebeten in iets om de pijn uit zijn gedachten te verdrijven, maar de opmars van het innerlijke kwaad was niet te stoppen. Einde juli verschenen de laatste nieuwe items en dan viel alles weer helemaal stil. Geen nieuwe updates, ook geen enkele informatie meer. Einde augustus belde ik dan naar Christiane, die mij vertelde dat Fons palliatief was, de kankercellen zaten overal, en de dokter gaf hem nog enkele maanden. Christiane hoopte dat hij het eindejaar nog zou halen, maar die hoop was tevergeefs. Nog geen twee weken na dat telefoontje overleed Fons. Hij laat zijn echtgenote Christiane Hofkens, zijn zus, en familie achter, aan wie ik hierbij nogmaals mijn uiterste medeleven wil betonen.
Volgens wat ik las op diverse sites hebben twee medewerkers aan Fons verzekerd voor zijn dood dat zij de site ‘Keys and Chords’ gaan verder zetten. Over de toekomst van ‘Otworld’ is niets bekend, maar ik vrees dat die voor altijd stil zal zijn.
Fons was een goede vriend, een warm karakter, en iemand met een heel ruime kennis die met ongelooflijke wilskracht en doorzettingsvermogen enorm veel gepresteerd heeft voor de liefhebbers van de fantastische literatuur in ons taalgebied. Daarvoor kunnen we hem enkel dankbaar zijn, maar we zullen hem ons vooral herinneren als de mens en vriend die hij voor ons was.
Een afscheidsviering had plaats in de Aula Van den Broecke te Herenthals op zaterdag 16 september 2017 om 15.00 uur. De asverstrooiing op de begraafplaats te Noorderwijk gebeurde in familiekring.
In eindig met de heel mooie en sobere tekst op zijn overlijdensbericht:
‘Je levensboek is volgeschreven,
Je hebt het zachtjes dichtgedaan.
Wij zullen ’t lezen en herlezen,
Zo blijf je bij ons voortbestaan.’
Vaarwel, Fons, zo zal dat ook gebeuren.
Eddy C. Bertin, 16 september 2017.
Maak jouw eigen website met JouwWeb