“De vertrouwde toekomst. Dat is de toekomst die je kent uit sciencefiction of uit wat er in andere landen gebeurt”

Maya Van Leemput, Dag van de Wetenschap 2021

 

Futurologe Maya Van Leemput

 

Twee jaar geleden hoorde ik Maya Van Leemput in de Nederlandstalige bibliotheek Muntpunt in Brussel een historisch overzicht van het denken over de toekomst geven naar aanleiding van Dag van de Wetenschap 2018. Futurologe Maya Van Leemput is docente aan de Erasmus Hogeschool Brussel.

 

Postnormale Tijden

Dit jaar verliep de Dag van de Wetenschap volledig virtueel. Ook Maya Van Leemput hield een online lezing met als titel Denken over de toekomst om beter te leven vandaag.

Maya Van Leemput start met de vaststelling dat we in vreemde tijden leven vol contradicties, complexiteit en chaos. Verschillende onderzoekers bedachten namen om onze huidige tijd te benoemen zoals het Antropoceen en Vloeibare Tijd. Zelf verkiest ze de term Postnormal Times, die door Ziauddin Sardar, directeur van het Centre for Postnormal Policy and Futures Studies, voor het eerst geformuleerd werd. Postnormale Tijden zijn “… de periode tussen in, waar oude ortodoxiën sterven, nieuwe nog niet ontstaan zijn en niets nog begrijpelijk is.”

 

De toekomst

 

Om ons te oriënteren, kunnen we naar de toekomst kijken. Eerst is er het “verlengde heden”, dat is de periode van de volgende vijf jaar. Dan komt “de vertrouwde toekomst”, die kennen we uit sciencefiction en uit alles wat we in andere landen zien gebeuren. Ten slotte is er de “ongedachte toekomst”, die kennen we niet en hebben we zelfs nog niet gedacht.

 

De kleine menagerie van postmoderne tijden

 

Om aanknopingspunten te vinden voor de ongedachte toekomst, reiken postmoderne-tijddenkers ons een "menagerie" aan van drie dieren die metafoor zijn voor het onverwachte. Kijk en zoek de zwarte olifanten, de zwarte zwanen en de zwarte kwallen. De olifant is “de olifant in de kamer”. De zwaan staat een onverwacht fenomeen met grote gevolgen en de kwal verwijst naar fenomenen die plots bliksemsnel kunnen escaleren. Zo planten scholen kwallen zich bij warmer water exponentieel voort en hebben dan al nucleaire installaties in gevaar gebracht.

 

DAG VAN DE WETENSCHAP
Heel Vlaanderen
22 november 2020
www.dagvandewetenschap.be

 

Meer info:
https://postnormaltim.es

 

Frank Beckers