Wereldconventie 2017

Vijfenzeventigste wereldconventie

In augustus vond de vijfenzeventigste wereldconventie SF plaats in Helsinki. Drie jaar na ‘LonCon 3’ was er dus weer een Europese wereldconventie. En het feestje blijft duren: in 2019 organiseren de Ierse fans de wereldcon in Dublin!

De wereldcon in Helsinki had geen lokale naam gekregen, zoals wel het geval was met de wereldcon in Londen, die zoals al gezegd ‘LonCon’ heette. Ik ontdekte dat er dit jaar in Finland maar liefst vijftien conventies, zowel SF-cons als cons gespecialiseerd in comics, anime, rollenspellen, Harry Potter… georganiseerd werden, terwijl het land toch maar een kleine bevolking heeft.

Er was in Helsinki veel volk, heel veel volk, de organisatoren spraken van meer dan zevenduizend aanwezigen met als resultaat lange, heel lange wachtrijen. Daarom werden er al onmiddellijk geen dagtickets meer verkocht. Regelmatig gingen de deuren toe en konden tientallen fans de overvolle zalen van het congrescentrum Messukeskus niet meer binnen, waar ze hadden staan aanschuiven. Dit wachten, aanschuiven en uiteindelijk de zaal niet binnen geraken duurde tot en met de sluitingsceremonie.

Literatuur – fandom – wetenschap – academisch programma

Een wereldconventie biedt gegarandeerd een uitgebreid programma aan. Ditmaal waren er zeven parallelle sessies. De eregasten hielden lezingen, lazen voor uit eigen werk en ontmoetten hun fans op een ‘Kaffeeklatsch’. Als eregast waren de Franse illustrator Claire Wendling, de Zweedse schrijver-vertaler John-Henri Holmberg (uitgever en vertaler van ‘A Darker Shade of Sweden’) en de schrijvers Nalo Hopkinson (‘Salt Roads’, ‘Sister Mine’) uit Jamaica, Johanna Sinisalo (‘Birdbrain’, ‘The Core of the Sun’) uit Finland en Walter Jon Williams – zijn vier grootouders komen uit Finland - (‘Hardwired’, ‘The Crown Jewels’) uit de VS uitgenodigd. Wiskundige Ian Stewart (’17 Equations That Changed The World’, The Science Of Discworld’) was de wetenschappelijke eregast. Helaas moest Claire Wendling wegens ziekte afzeggen.

Op een wereldconventie loopt er steevast nog een hele reeks andere beroemdheden rond. De bekendste was ongetwijfeld George R.R. Martin van ‘Game Of Thrones’. Enkele andere namen waren Joe Haldeman, Ian Watson, Charles Stross, Thomas Olde Heuvelt en astronaut Kjell Lindgren. Iemand die je niet onmiddellijk op een SF-conventie verwacht, is astronoom Broeder Guy Consolmagno. De Jezuïet is directeur van het Pauselijke Observatorium van het Vaticaan. Ook zij namen actief deel aan het programma, meestal als panellid en ze verschenen op handtekensessies.

Frank Roger nam deel aan een panel over SF in tweetalige landen en Peter De Weerdt zat in het panel ‘It’s Worth Volunteering To Run Conventions!’. Jan van ‘Ent maakte reclame voor de wereldonventie in Dublin 2019.

Het programma had verder een uitgebreid wetenschappelijk programma. IBM-medewerker Kevin Roche stelde de IBM Q  kwantumcomputer voor. Het publiek kan online deze 16 qubits machine uittesten. Andere wetenschappelijke bijdragen behandelden de zoektocht naar een tweede Aarde, supermassieve zwarte gaten, de snaartheorie zwaartekrachtgolven, alternatieve kosmologieën, de singulariteit, onopgeloste vragen in de fysica,…

Daarnaast was er een al even uitgebreid academisch onderdeel: professoren en studenten PhD lazen papers voor. Zo hoorde ik praten over vervreemding, de uncanny, … maar ook over SF en ethiek. Aan de lopende band werden Bertold Brecht, Sigmund Freud, Friedrich Nietzsche en Martin Heidegger geciteerd.

Film

Op elke grotere conventie is er een doorlopend filmprogramma, dus ook in Helsinki. Vroeger kregen we de klassieke langspeelfilms te zien. Tegenwoordig bestaat het filmprogramma vooral uit kortfilms en films door fans gemaakt. Ik licht er de Finse kortfilm ‘Soulweaver: Requiem for Earth’ van Jukka Eronen uit. Het is een film zonder acteurs en zonder tekst. Het apocalyptisch verhaal speelt zich af in het Zuid-Finland van 2839 tot 3153. Prachtige beelden, maar weinig verhaal. Wie onvoorbereid even de filmzaal binnenglipte, kon denken dat hij naar een natuurdocumentaire zat te kijken.

Beurs en kunst

Koopjesjagers kwamen aan hun trekken in een ruime verkoophal. Op een stand tweedehandsboeken en de boeken van de eregasten na, was het aanbod boeken veelal in Fins. Het aantal boekenstands lijkt op elke grote conventie af te nemen ten voordele van stands met games, modelbouw, versieringen, speelgoed, kleding, ….

Nooit eerder zag ik op een SF-conventie een uitgebreidere Chinese, Japanse en Zuid-Koreaanse stand, dus ook nog niet-Finstalige boeken. Frank Roger ontmoette er zowaar zijn Chinese uitgeefster.

De Art Show oogde me dan weer een stuk kleiner dan drie jaar geleden in Londen. Een hoek van de beurs was voorbehouden voor spelfanaten en een andere hoek voor academische posters. Dat laatste was een onderdeel van het wetenschappelijke programma. Studenten en postdocs lichtten hun werk toe: “Genoom editing. Hoe creëer je je eigen draak?”, “democratie wanneer er een biljoen mensen zijn”, “probabilistische voorspellingen”,….

Hugo Awards

Op de wereldconventie worden de jaarlijkse Hugo Awards uitgereikt. N. K. Jemesin won de Hugo Award voor Best Novel met ‘The Obelisk Gate’. Dit was haar tweede Hugo op rij. Vorig jaar kaapte ze de Hugo Award voor Beste Novel weg met ‘The Fifth Gate’. De Hugo voor Best Novella ging naar ‘Every Heart A Doorway’ van Seanan McGuire en Hugo voor Best Short Story naar ‘Seasons of Glass and Iron’ van Amal El-Mohtar. ‘Arrival’ kreeg de Hugo voor Best Dramatic Presentation. Julie Dillon is de Best Professional Artist.

After-con

’s Avonds kunnen fans terecht op party’s. De meeste waren niet-alcoholisch. Alcohol is immers erg duur in Finland en het land kampt met een alcoholprobleem. Een enkele party - de Chinese - schonk schuimwijn en wijn. Op de andere was er geen alcohol of werd de alcohol gerantsoeneerd en kregen enkel de allereerste gasten een glas. Dat zal in Dublin in 2019 wel anders zijn. Bovendien liep het gebouw om 23u30 leeg. Enkel wie in congreshotel van Messukeskus verbleef, kon langer blijven. De laatste bus en tram vertrokken om half twaalf ‘s avonds.

Tijdens een conventie gaan we meestal in groep - met Frank Roger, Johann Chiaradia, Peter De Weerdt en enkele buitenlanders zoals Sue Edwards,  Pascal Ducommun en Carlos Suchowolski - eten. Ik profiteerde van de conventie om enkele bezoekjes aan de stad te maken. Helsinki is een fietsvriendelijke stad en staat bekend als een groene stad. De Finse hoofdstad scoort ook als smart city of slimme stad, maar dat bleef onder de radar, net als in Barcelona op de Europese conventie vorig jaar.

Een bezoek aan het stadsmuseum was goed om een lesje Finse geschiedenis te krijgen. Finland is een jong land. De Finnen vieren dit jaar nog maar hun honderdste verjaardag als onafhankelijke natie. Eerder zwaaiden Zweden en Russen er de plak. Er leeft een grote Zweedstalige minderheid in het land waardoor de straatnamen in Helsinki tweetalig zijn. Fins is voor ons een aartsmoeilijk taal, want de taal hoort niet tot de Indo-Europese taalfamilie. Toch stelt dat geen probleem voor de toerist, want haast elke Fin kent Engels. Fantasyliefhebbers mogen het Ateneum Art Museum niet overslaan. Daar hangt een reeks schilderijen over het nationale mythologische epos ‘Kalevala’, dat ook J.R.R. Tolkien geïnspireerd heeft.

Tallinn

Na de conventie trokken Peter De Weerdt, Carlos Suchowolski en ik nog voor enkele dagen naar Tallinn, de hoofdstad van Estland. De ferry doet er vanuit Helsinki twee uur over. Aan boord enkele Finnen die goedkoop bier gaan inslaan.

Tallinn is een oude Hanzestad. Estland is zelfs nog een jaar jonger dan Finland. Eeuwenlang werd het Baltische land door Duitsers, Zweden of Russen bestuurd. Pas in 1918 werd Estland onafhankelijk, maar dan moest de bezetting door Nazi-Duitsland en door de Sovjet-Unie nog komen. In 1991 werd de soevereiniteit herwonnen, wat door de nationalistische Esten als een tweede onafhankelijkheid wordt gevierd.

 

WORLDCON 75
9 – 13 augustus 2017
Congrescentrum Messukeskus, Helsinki
www.worldcon.fi

 

DUBLIN 2019
15 – 19 augustus 2019
Convention Centre Dublin, Ierland
dublin2019.com/

Frank Beckers

Maak jouw eigen website met JouwWeb