SF-café in Madame Boverie

Uitstap Luik

Sinds zijn pensioen legt Jacques Marchal zich toe op de collagetechniek. Hij heeft al twee boeken met collages uitgebracht. Onlangs verscheen de bundel ‘Collages de Marjac’. Hij signeert zijn werk met Marjac. Begin oktober stelde hij een reeks collages tentoon in het kunstcafé-restaurant ‘Le Casse du Siècle’ in Luik. Dit leek me een ideale reden om met het SF-café een keertje naar Luik te reizen. Zondag 8 oktober wachtte Jacques ons op in station Luik-Guillemins. Ludwine Van Assche, Peter De Weerdt, Frank Roger en ik waren op het appèl.

Jacques leidde ons langs de kermis, een hele straat lang, – “de langste kermis van het land” – naar Place Saint-Lambert. Het plein is vernoemd naar de heilige Lambertus van Maastricht. Hier staat het imposante paleis van de Prins-Bisschoppen. Ooit verrees hier de Sint-Lambertus kathedraal. Na de Franse revolutie braken revolutionairen het gebouw volledig af. Nu verwijzen enkele metalen zuilen naar de plek, waar het gebouw stond. Onder het plein bevindt zich het ondergronds archeologische museum Archéoforum. Archeologen vonden hier de restanten van een Gallo-Romeinse villa. Jacques verzekerde ons dat het museum meer dan de moeite waard is. Deze tip onthoud ik voor een volgend bezoek aan Luik. Wat verder passeerden we aan het stadhuis met zijn perron.

Petit Louvre aan de Maas

Van daar wandelden we naar ‘Le Casse du Siècle’. Dank aan de cafébaas, die speciaal voor ons groepje van vijf de deuren wilde openen. Hier hangen de collages van Marjac, waaronder het werk ‘Le Cheval qui rêvait de devenir Astronaute’. Deze collage prijkt ook op de affiche voor de tentoonstelling. Jacques werkt bijna steeds hele scènes uit in zijn collages. De tentoonstelling loopt nog tot 15 oktober. Je kunt zijn boek kopen voor twintig euro. Contacteer de kunstenaar per mail op marjac.jm@gmail.com. In de toekomst kunnen we ook verhalen van hem verwachten, want tijdens het middageten vertrouwde Jacques ons toe dat hij nu ook fantastische kortverhalen schrijft.

Het bleef heel de dag droog en het grootste deel scheen zelfs de zon zodat we na het bezoek aan de bar besloten te voet langs de Maas tot het Park La Boverie te wandelen. Via de nieuwe voetgangersbrug bereikten we het park op het eilandje in de Maas. Het museum is gehuisvest in het oude Paleis voor Schone Kunsten. Dat Palais des Beaux-Arts werd ter gelegenheid van de wereldtentoonstelling van 1905 gebouwd. Nu is het helemaal gerenoveerd en uitgebreid met een glazen bijgebouw. Het nieuwe Paleis voor Schone Kunsten is partner van het Louvre. In de zomer was er de openingstentoonstelling ‘En Plein Air’. Nu is er de tweede ’21 rue La Boétie’, opnieuw een kunsthistorische tentoonstelling, verwacht geen sciencefiction of fantasy.

Een alternatief zou de expositie ‘Van Salvador Tot Dalí’ in het station kunnen geweest zijn. Maar uiteindelijk kozen we alle vijf voor La Boverie, want Frank Roger, Ludwine en ik hadden de tentoonstelling over Salvador Dalí al eerder bezocht.

Kunsthandel in de rue la Boétie

De titel van de tentoonstelling verwijst naar de straat in Parijs waar Paul Rosenberg een kunsthandel had. Zijn kleindochter, de journaliste Anne Sinclair, heeft onlangs een boek geschreven. Sinclair vertelt het verhaal van haar grootvader die een van de belangrijkste kunsthandelaars uit de eerste helft van de twintigste eeuw was. Na de inname van Parijs confisqueerden de Duitsers zijn kunstgalerie in Parijs en alle werken die Paul Rosenberg er bewaarde. Tijdens de bezetting fungeerde het gebouw als het infame ‘Institut d’études des questions juives’. Na de bevrijding begon de strijd om de werken die door de Nazi’s in beslag waren genomen, terug op te sporen. Het werd een juridische strijd van lange adem met af en toe een succes, maar die  wellicht nooit helemaal zal aflopen.

Wie niet zo geïnteresseerd is door de kunsthandel en het kunstwereldje, kan de tentoonstelling zien als een collectie Picasso, Matisse, Braque, Léger, Marie Laurencin,…. Paul Rosenberg was bevriend met Pablo Picasso en verhandelde dan ook heel wat werken van de Spaanse meester. Op het einde van de tentoonstelling krijg je trouwens een portret van de toen vierjarige Anne Sinclair te zien, dat Picasso schilderde.

Als bonus geeft de tentoonstelling een lesje over “ontaarde kunst”. De Nazi’s verafschuwden sommige moderne stijlen en stromingen zoals het dadaïsme of impressionisme, die ze als ‘Entartete Kunst’ bestempelden. Natuurlijk rekenden ze daar ook de werken van Joodse kunstenaars bij. De kunstenaars kregen een beroepsverbod of werden naar een concentratiekamp gestuurd. Hun werken werden uit de Duitse musea verwijderd en eindigden op de brandstapel of werden verkocht. In 1939 vond er in Luzern in Zwitserland een grote veiling van ontaarde kunst plaats. Tot en met een delegatie uit Luik trok toen naar Luzern om kunst te kopen. In La Boverie hangen een reeks werken per twee op: een “Arisch” werk naast een “ontaard”. Zo hoort ‘De Dood En De Maskers’ van James Ensor bij de “gedegenereerde” kunstwerken.

We sloten ons bezoek af met een koffietje in het museumcafé ‘Madame Boverie’.

Op zoek naar Utopia

Dit jaar hoop ik nog een keer met het SF-café in Leuven samen te komen. Momenteel loopt in Leuven het stadsfestival ‘500 Jaar Utopia’ om te herdenken dat het boek ‘Utopia’ van Thomas More vijfhonderd jaar geleden zijn eerste druk in Leuven kende. Er is een uitgebreid programma met tentoonstellingen, lezingen en wandelingen. Daarom nodig ik jullie op zondag 20 november in Leuven uit. Na het middagmaal gaan we dan op zoek naar de ideale stad. Dat sluit in elk geval beter aan bij het SF-café dan een kunsthistorische tentoonstelling als ’21 rue de Boétie’.

SF-café Leuven bezoekt Utopia
20 november 2016
Plaats: Leuven
Inschrijving: sfcafeleuven@gmail.com

500 Jaar Utopia
Tot 17 januari 2017
Diverse locaties in Leuven
www.utopialeuven.be

Van Salvador tot Dalí
Tot 6 november 2016
Station Luik-Guillemins
expodali.be

21 rue La Boétie
Tot 29 januari 2017
La Boverie, Luik
nl.laboveire.com
www.21ruelaboetie.com

Frank Beckers