AI IN SF

‘Een voldoende geavanceerde technologie is niet te onderscheiden van magie’

De derde wet van A. C. Clarke

Thema KI op InScience

 

Zoals je in mijn verslag van InScience, het internationale festival van de wetenschapsfilm in Nijmegen, kon lezen, had het festival dit jaar Kunstmatige Intelligentie als thema. Bestaat er een documentaire over AI zonder fragmenten uit SF-films? Steevast wordt er naar Terminator verwezen als er moet gewaarschuwd worden voor de grote, boze robot. InScience was dan ook een feest voor sciencefictionfans.

 

Op het programma van InScience stonden meerdere SF-langspeelfilms: o.a. Robot & Frank van Jake Schreier, Her van Spike Jonze en 2001 A Space Odyssey van Stanley Kubrick.

 

De sessie kortfilms Artificial Identities bracht zes korte films met onder meer fictie met The Nostalgist van Giacomo Cimini en CC van Sam en Kailey Spear en non-fictie met het experimentele A Dialogue with Cyberspace van Brian Den Hartog.

 

In de VR-module Artificial Reality? zag ik een gedigitaliseerde A.C. Clarke onze informatiewereld voorspellen in de VR-film I Saw The Future van François Vautier. Zijn prestatie oogt des te indrukwekkender, wanneer je beseft dat de schrijver ze deed in 1964.

 

Max Hinne over SF en futurologie

 

Elke filmsessie van InScience eindigt met een korte lezing of gesprek. Na de module kortfilms over AI, sprak Max Hinne over AI in SF. Hij doet research naar AI aan de Universiteit Amsterdam en de Radboud Universiteit.

 

In navolging van de Amerikaanse SF-auteur Pamela Sargent beschouwt hij SF als ideeënliteratuur. SF laat zich door wetenschappelijke vooruitgang inspireren, maar tegelijkertijd inspireert SF ook wel wetenschappers.  SF heeft immers de toekomst al voorspeld. In Star Trek gebruikte de bemanning een soort gsm’s en tablets vooraleer die ontwikkeld waren.

 

De wetenschappelijke en technologische ontwikkelingen op vlak van AI en robotica vinden we terug in heel wat SF-verhalen. Dat speculeren over artificiële mensen heeft al een lange geschiedenis, van voor dat wetenschappelijke disciplines waren. Denk maar aan Metropolis, Der Golem, Pinokkio en Frankenstein. Max Hinne gaat nog verder terug in de tijd, tot lang voor er sprake was van onze moderne sciencefiction. In de klassieke oudheid vindt hij voorbeelden als Pygmalion (de beeldhouwer die verliefd werd op zijn ivoren beeld Galatea, dat tot leven komt), de bronzen reus Talos (de eerste “autonome vechtmachine”) en Prometheus (die het vuur bij de Goden op Olympos ging stelen en door de Goden gruwelijk gestraft werd). De ondertitel van Mary Shelley’s boek luidt trouwens “de Moderne Prometheus”.

 

Ook futurologie kwam ter sprake. Max Hinne vraagt zich af of we futurologie niet als “speculatieve wetenschap” moeten zien. Dat opent m.i. een perspectief: laten we Homo Deus van Yuval Noah Harari, Superintelligence van Nick Bostrom of The Singularity is Near van Ray Kurzweil als SF bekijken. De Singulariteit blijkt dan SF en geen wetenschappelijke voorspelling te zijn!

 

De spreker besloot dat SF ons doet nadenken over de gevolgen van de vooruitgang.

 

SHORTS: ARTIFICIAL IDENTITIES
Gevolgd door een lezing door Max Hinne
8 november 2018
LUX, Nijmegen
www.inscience.nl

 

Frank Beckers